MÁY LẠNH Ô TÔ DR COOL

Hỏi:  Điều hòa không khí của xe là loại điều hòa điều khiển tự động và  để đảm bảo sức khỏe luôn đặt cố định nhiêt độ trong xe là 23 độ C. Hè vừa rồi, ngay sau khi bảo dưỡng lại hệ thống điều hòa, kiểm tra các cửa gió,  thấy gió thổi ra luôn lạnh buốt; Mấy hôm nay trời lạnh  ( nhiệt độ ngoài trời khoảng 12 độ C ), tình cờ đặt tay vào cửa gió thì thấy chỉ có gió nóng  thổi ra.; Tuy nhiên, nếu chuyển nhiệt độ chỉnh đặt về chế độ “ LOW ”  thì lại có gió lạnh thổi ra. Xin  cho biết nguyên nhân và cách xử lý hiện tượng này.

Trả lời:   Đây là vấn đề được khá nhiều người điều khiển ô tô có trang bị hệ thống điều hòa không khí  tự động như  Mercedes C 200, Toyota Avalon, Camry 2.5 Q …  hỏi.

        Trước khi đi vào trường hợp được nêu, ta cần phải biết về sự khác nhau giữa hệ thống sưởi của hệ thống điều hòa không khí ô tô và điều hòa không khí gia đình:
        Ở  hệ thống điều hòa không khí nói chung, khi không khí được quạt gió thổi qua  dàn ngưng  thì nó sẽ nhận nhiệt được truyền từ các lá tản nhiệt của dàn ngưng và được sấy nóng lên; ngược lại, khi không khí  được  thổi qua  dàn bốc hơi thì  nó sẽ bị các lá tản nhiệt của dàn bốc hơi lấy bớt nhiệt năng và sẽ lạnh đi.

         Đối với hệ thống điều hòa không khí gia đình,  việc làm lạnh hay làm nóng không khí được thực hiện theo nguyên lý vừa trình bầy. Ở hệ thống điều hòa “ hai cục”, thì tùy theo việc lựa chọn chế độ làm việc, hai cục có lúc  thì đóng vai trò là dàn bốc hơi -  “ cục lạnh “, có lúc chuyển sang vai trò là  dàn ngưng - “cục nóng”;  ví dụ:  khi bạn chọn chế  độ sưởi thì dàn trao đổi nhiệt  đặt bên trong phòng sẽ đóng vai trò là “ cục nóng” và có tác dụng làm nóng không khí khi đi qua nó.

       Ở hệ thống điều hòa không khí ô tô thì lại hoàn toàn khác, dàn trao đổi nhiệt đặt trong ca bin - không có khả năng thay đổi tính năng như điều hòa không khí gia đình và nó chỉ có một chức năng duy nhất là dàn làm lạnh. Để làm nóng không khí trong ca bin thì người ta phải điều khiển sao cho một phần hoặc toàn bộ luồng không khí sau khi đi qua dàn bốc hơi sẽ tiếp tục đi qua két sưởi; nhiệt năng cấp cho két sưởi được lấy từ  nguồn nhiệt do nước làm mát động cơ cung cấp. Trong hình dưới đây cho ta thấy sơ đồ nguyên lý của  hệ thống điều khiển nhiệt độ không khí tự động trên ô tô. Việc phân chia luồng không khí được thực hiện bởi một cửa điều khiển nhiệt độ; Thay đổi độ mở của cửa sẽ làm thay đổi lượng không khí đi qua két sưởi và làm thay đổi nhiệt độ không khí thổi ra các cửa gió. Ở hệ thống điều hòa không khí ô tô điều khiển tự động, bộ điều khiển điện tử sẽ căn cứ vào các thông tin như nhiệt độ chỉnh đặt, nhiệt độ trong ca bin… để  thay đổi độ đóng mở của cửa điều khiển nhiệt độ  thông qua một mô tơ điện được kết nối với trục xoay của cửa. Ở đây sẽ xảy ra 2 trường hợp:

      a-  Nhiệt độ trong ca bin  khi bật điều hòa không khí cao hơn nhiệt độ chỉnh đặt:  Bộ điều khiển điện tử sẽ điều khiển mô tơ điện đóng cửa điều khiển nhiệt độ lại và không khí sau khi đi qua dàn bốc hơi sẽ không đi qua két sưởi mà ra thẳng các cửa gió;  Trong trường hợp này, ta sẽ thấy gió thổi ra ở các cửa là gió lạnh.

      b-  Nhiệt độ trong ca bin  khi bật điều hòa không khí thấp hơn nhiệt độ chỉnh đặt:  Tùy theo  mức độ chênh lệch giữa nhiệt độ trong ca bin so với nhiệt độ chỉnh đặt, bộ điều khiển điện tử sẽ điều khiển mô tơ điện mở cửa điều khiển nhiệt độ sao cho một phần hoặc toàn bộ không khí  sau khi  qua dàn bốc hơi sẽ  đi  qua két sưởi  rồi mới  ra các cửa gió và dần dần làm cho nhiệt độ trong ca bin tăng lên tới nhiệt độ chỉnh đặt.  Trong trường hợp này, ta sẽ thấy gió thổi ra ở các cửa là gió nóng.

      Nếu đặt nhiệt độ trong ca bin là 23 độ C thì trong những ngày hè, nhiệt độ không khí trong ca bin  khi vừa  bật điều hòa không khí thường cao hơn so với nhiệt độ đã chỉnh đặt ( trường hợp a ) và vì vậy, bộ điều khiển điện tử sẽ điều khiển để gió  thổi ra các cửa là gió lạnh nhằm giảm  nhiệt độ không khí trong ca bin xuống tới nhiệt độ chỉnh đặt.  Ngược lại vào những ngày lạnh ( 12 độ C như bạn trình bầy ), nhiệt độ trong ca bin  khi vừa  bật điều hòa không khí thường thấp hơn so với nhiệt độ đã chỉnh đặt ( trường hợp b ) và vì vậy bộ điều khiển điện tử sẽ điều khiển để gió thổi ra  các cửa là gió nóng nhằm nâng  nhiệt độ không khí trong ca bin lên tới nhiệt độ chỉnh đặt.

      Để kiểm tra tính năng điều khiển nhiệt độ, ta có thể sử dụng một chiếc nhiệt kế để đo nhiệt độ không khí trong ca bin  ( lưu ý là không đặt nhiệt kế ở khu vực có gió điều hòa thổi trực tiếp vào ), sau đó bật điều hòa không khí và theo dõi sự thay đổi nhiệt độ không khí trong ca bin cũng như nhiệt độ của gió ở các cửa gió  so với nhiệt độ đã chỉnh đặt.

Dr COOL