Chi tiết bài viết
Ga máy lạnh ô tô R12 và tầng ô zôn
Hỏi: Ảnh hưởng của ga lạnh R12 dùng cho máy lạnh ô tô đến việc làm suy giảm tầng ô zôn như thế nào ?
Trả lời: Sự suy giảm tầng ô zôn là hiện tượng giảm lượng phân tử ô zôn ( O3 ) có trong tầng bình lưu. Chỉ trong khoảng thời gian xấp xỉ 10 năm, từ 1979 đến 1990, lượng ô zôn trong tầng bình lưu đã suy giảm vào khoảng 5%. Tầng ô zôn có tác dụng ngăn cản phần lớn các tia cực tím có hại ( gây bệnh ung thư da) không cho xuyên qua khí quyển trái đất.
Ga lạnh R12 là một trong số các loại ga lạnh Freon được dùng phổ biến cho tủ lạnh cũng như hệ thống máy lạnh ô tô thế hệ cũ trước đây. Freon là tên gọi chung của những hợp chất Cloflocacbon như CF2Cl2, CCl3F … và được viết tắt là CFC. Trong quá trình sử dụng cũng như sửa chữa các thiết bị làm lạnh, một lượng đáng kể ga lạnh CFC trong đó có R12 bị thất thoát ra môi trường, đi lên tầng ô zôn bao bọc quanh trái đất.
Dưới tác dụng của tia cực tím, CFC bị phân hủy tạo ra các Clo nguyên tử có tác dụng như một chất xúc tác để phân hủy ô zôn.
CFC → Cl (1)
Cl + O3 → ClO + O2 (2)
ClO + O → Cl + O2 ( sau đó Cl lại tiếp tục kết hợp với O3- phản ứng (2) )
Theo tính toán một phân tử CFC mất trung bình khoảng 15 năm để đi từ mặt đất lên đến các tầng trên của khí quyển và có thể tồn tại ở đó khoảng 130 năm, phân hủy đến trăm nghìn phân tử ô zôn trong thời gian này.
Chính vì vậy, nghị định thư Montreal năm 1987 đã đưa ra quy định hạn chế tiến tới cấm sử dụng chất CFC trong đó có ga lạnh R12 cho hệ thống máy lạnh ô tô. Năm 1994, Việt nam đã tham gia ký kết nghị định thư này và cấm hoàn toàn việc sản xuất, nhập khẩu ga lạnh R12 từ 01 tháng 01 năm 2010.
Dr COOL