NGUỒN GỐC VÀ HIỂM HỌA “GA LẠNH GIẢ” ĐỐI VỚI ĐIỀU HÒA Ô TÔ/ MÁY LẠNH Ô TÔ

Chi tiết bài viết

HỎI: Xe của tôi sản xuất năm 2015, mới đây mang xe đi bảo dưỡng điều hòa ô tô; Trước khi tiến hành bảo dưỡng, thợ ở đó có dùng Thiết bị phân tích thành phần ga lạnh để kiểm tra loại ga đang có trong xe thì máy phát hiện ra trong ga lạnh của xe chỉ có 87% ga lạnh R134a ( loại ga ghi trên tem dán ở khoang động cơ của xe) và có tới 13% là ga lạnh R22 và R12. Tôi rất ngạc nhiên vì xe của mình gần đây chỉ bảo dưỡng điều hòa ô tô trong „Hãng“ thì làm sao lại có loại ga này được, hay là thiết bị báo sai ? Tôi đã yêu cầu xưởng kiểm tra lại thì vẫn cho kết quả như trước. Xin Dr. COOL cho biết liệu có gì bất thường ở đây không ?

Dr. COOL: Đây là một câu hỏi được rất nhiều người đặt ra cho chúng tôi khi đưa xe vào bảo dưỡng hệ thống điều hòa ô tô. Rất tiếc, trong trường hợp bạn nêu, chúng tôi lại không có cơ hội để kiểm tra trực tiếp loại ga lạnh trên xe của bạn cũng như không có điều kiện để thu thập thông tin, dữ liệu liên qua đến hệ thống quản lý chất lượng của xưởng sửa chữa mà bạn đã đưa xe đến nên không thể khẳng định chính xác bản chất của sự việc.

Tuy nhiên, theo kinh nghiệm thực tế hơn 30 năm của chúng tôi thì hỗn hợp ga lạnh không đúng chủng loại nhiều khi vẫn lọt vào trong hệ thống điều hòa ô tô của nhiều người, kể cả những người rất cẩn thận, quan tâm đến chất lượng bảo dưỡng, sửa chữa như bạn mà nguyên nhân của nó có thể như sau:

Nguy cơ từ nguồn cung cấp ga lạnh

Đến nay, Việt nam vẫn chưa tự sản xuất được ga lạnh dùng cho điều hòa ô tô mà vẫn phải nhập khẩu hoàn toàn từ nước ngoài. Trên thị trường có rất nhiều nhãn hiệu ga lạnh điều hòa ô tô - xuất xứ, chất lượng và giá cả khác nhau. Trong số đó có một lượng không nhỏ ga lạnh giá rẻ, kém chất lượng bao gồm cả loại ga lạnh bị cấm sử dụng (R12)... được nhập lậu theo đường tiểu ngạch vào nước ta.

Hình 1. Thiết bị kiểm tra ga lạnh

Cũng như vấn nạn rượu ngoại giả, ở Việt Nam, ga lạnh giả thường được nạp vào các loại bình chứa in thương hiệu của các nhà sản xuất ga lạnh nổi tiếng nước ngoài và các bình này được làm khéo tới mức khó có thể phân biệt thật giả. Mặt khác, việc xác định chất lượng, chủng loại ga lạnh có trong bình lại không thể thực hiện bằng kinh nghiệm và mắt thường mà đòi hỏi phải có Thiết bị kiểm tra chuyên dùng. Tuy nhiên, do nhận thức về tác hại ga lạnh giả còn hạn chế, do giá thành thiết bị chuyên dùng kiểm tra phân tích thành phần ga lạnh tương đối cao và nhất là chưa có quy định bắt buộc trang bị loại thiết bị này nên hầu hết các cơ sở nhập khẩu, cung cấp, phân phối ga lạnh, cơ sở bảo dưỡng sửa chữa ô tô, kể cả xưởng dịch vụ của một số nhà sản xuất lắp ráp xe ở Việt Nam đã không trang bị thiết bị kiểm tra chất lượng, thành phần ga lạnh.

Việc phó mặc vào lời cam kết của bên cung cấp, không trang bị thiết bị kiểm tra hoặc không thực hiện việc kiểm soát chủng loại, chất lượng ga lạnh nhập kho... chính là kẽ hở chính cho các loại ga lạnh giả, kém chất lượng được đưa vào các các xưởng dịch vụ nạp lên xe.

Nguy cơ từ việc thu hồi ga, tái sử dụng ga điều hòa ô tô

Một nguyên nhân nữa, rất phổ biến là việc sử dụng thiết bị thu hồi ga,tái sử dụng ga điều hòa ô tô nhưng bỏ bớt công đoạn kiểm tra chất lượng,chủng loại ga lạnh ở một số cơ sở sửa chữa bảo dưỡng.

Trên thế giới, ga lạnh không được phép xả tự do ra môi trường ; để bảo vệ môi trường và tiết kiệm chi phí, các xưởng dịch vụ đều sử dụng Thiết bị thu hồi, tái sử dụng ga lạnh ô tô. Tuy nhiên, ở các nước thuộc Liên minh châu Âu, Mỹ, Nhật... trước khi tiến hành bảo dưỡng, sửa chữa và thu hồi ga lạnh có trên xe, việc kiểm tra chủng loại, chất lượng ga lạnh nạp trong xe là yêu cầu bắt buộc; ga lạnh đảm bảo chủng loại, chất lượng sẽ được thu hồi, tinh lọc bằng thiết bị thu hồi ga lạnh và tái sử dụng cho xe; ga lạnh không đúng chủng loại, chất lượng sẽ được tách riêng đem đi xử lý, tiêu hủy.

Hình 2. Thiết bị thu hồi, tái chế ga lạnh

Ở ta , do nhiều xưởng dịch vụ kể cả các xưởng được ủy quyền không trang bị Thiết bị kiểm tra chất lượng ga lạnh hoặc không thực hiện việc kiểm tra chủng loại ga lạnh có trong mỗi xe trước khi tiến hành thu hồi ga nên nhiều trường hợp, đã vô tình thu hồi, tái chế cả những loại ga lạnh không đúng chủng loại, chất lượng vào thiết bị - sau đó lại đem nạp hỗn hợp ga lạnh này lên xe của khách. Bản chất của sự việc này giống như việc hiến máu nhưng bỏ qua công đoạn xét nghiệm máu, cứ thế đem truyền cho người khác, từ đó, đưa virus nguy hại, bệnh tật từ nguồn máu hiến cho người được tiếp máu.

Kết luận:

Nếu không thực hiện đầy đủ 2 bước kiểm soát chất lượng ga lạnh như nêu ở trên thì nguy cơ ga lạnhgiả, không đúng chủng loại, chất lượng bị nạp vào xe - không loại trừ bất kỳ cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa điều hòa ô tô nào - kể cả cơ sở dịch vụ được ủy quyền được bạn gọi là „Hãng“ trong câu hỏi.

Như chúng ta đã biết, việc sử dụng ga lạnh không đảm bảo chất lượng hoặc không đúng chủng loại được nhà sản xuất xe quy định hoặc hỗn hợp lẫn lộn của nhiều loại ga lạnh khác nhau có thể dẫn đến việc giảm độ lạnh của xe, gây tắc nghẽn, hỏng nhanh các bộ phận, chi tiết của hệ thống điều hòa ô tô, đặc biệt là bộ phận đắt tiền như lốc nén....( mà người thiệt hại nhiều nhất vẫn là chủ xe). Tuy nhiên, tác hại của ga lạnh/ dầu lạnh không đúng chủng loại, chất lượng đối với điều hòa ô tô nhiều khi không nhận biết được ngay mà tác động từ từ, ngày này qua ngày khác - giống như tác hại của thuốc sâu, hóa chất bảo quản có trên rau quả, thực phẩm đối với con người.

Hình 3. Ông Mark Vogel ( Hãng sàn xuất dầu bôi trơn Matrix Hà Lan) tìm hiểu về việc sử dụng Kít thử nhanh để kiểm soát chất lượng dầu lạnh tại Xưởng Máy lạnh ô tô Dr. COOL(ảnh chụp 3-2019)

Vì vậy, để đảm bảo chất lượng dịch vụ và quyền lợi của khách hàng, từ hàng chục năm nay, Máy lạnh ô tô Dr. COOL là cơ sở đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam đã đưa Thiết bị phân tích thành phần, chất lượng ga lạnh/ dầu lạnh vào sử dụng để kiểm soát ga lạnh/ dầu lạnh nhập mới cũng như ga lạnh/ dầu lạnh có trên toàn bộ 100% các xe vào xưởng - trước khi tiến hành bảo dưỡng sửa chữa - đúng theo quy định của Hiệp hội điều hòa ô tô MACS (Mobile Air Conditioning Society).

Dr. COOL