NGUYÊN LÝ, KẾT CẤU CỦA MÁY LẠNH Ô TÔ

Chi tiết bài viết

HỎI: Xin Dr COOL cho biết kết cấu và nguyên lý làm việc của hệ thống máy lạnh ô tô thông dụng hiện nay.

Dr COOL: Như chúng ta đều biết, chất lỏng khi bay hơi thì hút nhiệt của các vật và môi trường xung quanh và khi ngưng tụ ( từ dạng hơi sang dạng lỏng ) truyền nhiệt cho các vật và môi trường xung quanh. Hiện tượng hút nhiệt khi bay hơi, ta có thể cảm nhận dễ dàng khi bôi cồn lên da tay, cồn bốc hơi và ta cảm thấy mát lạnh ở chỗ da được bôi cồn.

Ở hệ thống điều hòa không khí nói chung, ga lạnh được bơm lưu thông tuần hoàn trong hệ thống. Trong quá trính lưu thông, tùy theo kết cấu, chức năng của từng bộ phận trao đổi nhiệt, ga lạnh sẽ thay đổi trạng thái của nó, từ lỏng sang hơi và ngược lại, đồng thời sẽ hút hoặc truyền nhiệt cho các vật và môi trường xung quanh.

Hình 1. Sơ đồ nguyên lý hệ thống máy lạnh ô tô thông dụng

Trong hình 1. kèm theo cho thấy sơ đồ nguyên lý của hệ thống máy lạnh ô tô thông dụng. Trên phần lớn các xe ô tô hiện nay, lốc nén ( máy nén ) được dẫn động bởi trục khủy động cơ xe thông qua dây cu roa. Nhờ lốc nén, ga lạnh được bơm ra ở trạng thái hơi, nóng, áp suất cao đi vào dàn ngưng ( dàn nóng ). Tại dàn ngưng, ga lạnh dạng hơi sẽ được làm mát và ngưng tụ thành dạng lỏng. Khi qua phin lọc, các cặn dầu, mạt kim loại, nước… có trong ga lạnh sẽ được chặn lại; sau đó, ga lạnh lỏng tiếp tục đi vào van tiết lưu; tại đây, áp suất của nó giảm đột ngột và do đó, xảy ra hiện tượng ga lạnh “ sôi “ ở nhiệt độ thấp. Khi vào dàn lạnh ( dàn bốc hơi ), ga lạnh bốc hơi mạnh, hút nhiệt của dàn và làm lạnh không khí thổi qua dàn ra các cửa gió. Sau khi đi qua dàn lạnh, ga lạnh ở dạng hơi, lạnh, áp suất thấp sẽ được hút về lốc nén và tiếp tục lặp lại chu trình như vừa trình bầy.

Ở hệ thống máy lạnh ô tô trang bị, van tiết lưu có thiết diện không đổi ( van tiết lưu ống ) thì người ta không sử dụng phin lọc gas sau dàn ngưng mà thay vào đó là bầu ngưng được bố trí ngay phía sau dàn lạnh ( hình 2. ).

Hình 2. Sơ đồ nguyên lý hệ thống máy lạnh ô tô trang bị van tiết lưu ống

Đối với ô tô cỡ lớn, hệ thống máy lạnh ô tô thường trang bị hai dàn lạnh, một ở phía trước và một ở phía sau của xe. Để đảm bảo công suất làm lạnh, trong nhiều trường hợp, người ta còn trang bị thêm dàn ngưng thứ hai.

Sau một thời gian làm việc, thường xảy ra hiện tượng thất thoát ga lạnh; biến chất dầu bôi trơn; đất bụi bám trên bề mặt các lá tản nhiệt của dàn ngưng và dàn lạnh làm ảnh hưởng xấu đến khả năng trao đổi nhiệt, tạo ra mùi hôi, dễ gây mọt, thủng dàn…. Vì vậy việc định kỳ bảo dưỡng, vệ sinh hệ thống máy lạnh ô tô là hết sức cần thiết.

Dr COOL